Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan’ın başkanlığında, Birleşmiş Milletler (BM) Sıfır Atık Yüksek Seviyeli Şahsiyetler Müracaat Şurasının üçüncü resmi toplantısı gerçekleştirildi. Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Çalışma Ofisi’ndeki programda konuşan Emine Erdoğan, toplantının moderatörlüğünü üstlenen BM-Habitat İcra Yöneticisi Anaclaudia Rossbach’a teşekkür etti. Toplantıların birincisini 1 Kasım 2023’te yaptıklarını hatırlatan Erdoğan, 5 Haziran’da ikincisi gerçekleştirilen toplantının herkes için yeni ufuklar açtığını ve epeyce verimli bir buluşma olduğunu kaydetti. Emine Erdoğan, üyelere verdikleri ilham ve gösterdikleri uğraş için teşekkür ederek, “Fikir teatilerimiz sonucunda, hepimiz notlarımızı aldık ve heybemiz dolu, yapılacak birçok proje tasarısı ile ayrıldık. Her birinizin pahalı tekliflerini not ettiğimizi, süratle hayata geçirilmesi için teşebbüslere başladığımızı söz etmek isterim” diye konuştu.
Kaybedecek bir dakika bile olmadığını lisana getiren Emine Erdoğan, “Son toplantımızdan sadece 54 gün sonra Dünya Limit Aşım Günü’ne ulaştı. Bu, tabiatın bir yılda yenileyebileceği kaynakları 7 ayda tükettiğimiz manasına geliyor. O tarihten bugüne, yaptığımız her tüketim ile aslında gelecekten çaldığımızı gösteriyor. 2024 yılı, global ısınma sonu olarak belirlenen bir buçuk derecenin aşıldığı, kritik eşiğin geçildiği birinci yıl olarak tarihe geçti. İklim değişikliğine bağlı doğal felaketlerin sayısı rekor düzeye ulaştı” sözlerini kullandı.
Emine Erdoğan, şöyle devam etti:
“İspanya’da tarihin en yıkıcı sel felaketi, Amerika’da yüksek can kaybına sebep olan Helen Kasırgası’nı gördük. Afrika’da yaşanan çok yağış ve kuraklık 7 milyon insanı direkt etkiledi. Bu yıl prestijiyle, iklim değişikliğine bağlı afetler nedeniyle dünya genelinde 120 milyondan fazla insan yerinden edilmiş durumda. ‘Hiç kimseyi geride bırakmama’ kelamıyla ortaya konan 2030 amaçlarına 5 yıl kaldı ve vaat edilen noktadan maalesef hala çok uzaktayız”
Toplantı masası etrafında toplananların yaşanan felaketler ile üretim ve tüketim alışkanlıkları ortasındaki direkt ilişkiyi gördüklerini belirten Emine Erdoğan, “Sıfır atığın, bir hayat ideolojisi olarak bu gidişatı aksine çevirebilecek bir yol haritası sunduğunu biliyoruz. Bu şuurun anlaşılması ve yaygınlaştırılması, Konseyimizin en öncelikli gündemi olmalıdır. 30 Mart Milletlerarası Sıfır Atık Günü’nü bu açıdan değerlendirmeliyiz” dedi.
30 MART MİLLETLERARASI SIFIR ATIK GÜNÜ KUTLAMA HAZIRLIKLARI
Emine Erdoğan, her sene dünya çapında yüzlerce aktiflikle kutlanan 30 Mart’ın gelecek yıl BM Genel Heyet Salonu’nda yüksek seviyeli bir aktiflikle kutlanmasını önemsediğini lisana getirerek, “Sıfır Atık Vakfımız işbirliğinde, 30 Mart kutlama hazırlıkları için geniş iştirakli bir misyon gücü de oluşturduk. Bu vesileyle, daha evvel de zikrettiğim Global Sıfır Atık Ödülleri’nin tanıtımını da gerçekleştirebiliriz. Lokal seviyede keşfedilmeyi bekleyen sayısız cevher var. Cumhurbaşkanı eşi olarak dünyanın çok farklı yerlerini ziyaret etme imkanı buldum.” açıklamalarında bulundu.
Bu ziyaretlerin bazen etraf dostu hayat konusunda ilham verici keşiflere dönüştüğünü vurgulayan Emine Erdoğan, “G-20 hasebiyle gittiğimiz Japonya’da ziyaret ettiğim Kamikatsu Belediyesi bu türlü bir örnekti. 42 farklı geri dönüşüm kalemiyle atıklarının yüzde 80’inden fazlasını dönüştüren kent, nadir rastlanabilecek bir muvaffakiyet öyküsüydü. Heyetimizce öne çıkarılan İspanya’daki plastiksiz ada örneği de birebir formda atıksız kentleşmenin mümkün olduğunu gösteren bir emsal” diye konuştu.
Emine Erdoğan, bunlar üzere kaç muvaffakiyet örneğinin, yol gösterdiği kadar şahit olanları harekete geçirecek bir ilhamı da içinde taşıdığını anlatarak, şu tabirleri kullandı:
“Buradaki temel problem, farklı coğrafyalardaki gayretleri bir ortaya getirecek ve iradeleri ortak vizyonda birleştirecek global bir liderlik gereksinimidir. Geniş kitleleri, tahlil yolunda, gerisinde toplayacak liderlik rolünü, heyetimiz üstlenmelidir. 2025 yılında bir başka kıymetli buluşmayı, Sıfır Atık ve İklim Değişikliği Forumu’nu hayata geçirmeyi planlıyoruz. Sıfır Atık Forumu, Sıfır Atık Vakfımızın mesken sahipliğinde, ülkeleri, kesimleri, ilgili kurum ve kuruluş temsilcilerini buluşturacak milletlerarası büyük bir tertip olacak. Bütün bu programların, Global Sıfır Atık Fonu, Sıfır Atık Yeterli Niyet Elçileri üzere kıymetli projelerimize dönük somut ve tesirli adımların atılacağı buluşmalar olmasını diliyorum. Bunun elbet bir örneği de geçtiğimiz ay Azerbaycan’da düzenlenen 29. KOP Tepesi oldu. Sıfır atığın tesirli bir formda etraf gündemine alındığı tepedeki tesirli liderliği için bir kere daha kardeş ülke Azerbaycan’ı tebrik ediyorum.”
Dünyanın büyük krizlerle sarsıldığına dikkati çeken Erdoğan, bu krizler karşısında, büyük hayalleri ve yıkılmayan bir umutları olduğunu söyledi.
Emine Erdoğan, bu yola çıkarken kurdukları en büyük hayalin, daha adil ve daha yaşanabilir bir dünya olduğunu belirterek, “İklim krizinin derinleştirdiği mevcut eşitsizlikleri görmezden gelerek bu hayali gerçekleştiremeyiz. Problemde hissesi olmadığı halde, sonuçlarından orantısız bir formda etkilenen ülkeleri desteklemek, gelişmiş ülkelerin ödemesi gereken bir borçtur. Muhtaçlıkları karşılamaktan uzak olan mevcut iklim finansman gayesinin bile zorlukla sağlanıyor olması, kabul edilemez bir durumdur. Üstelik, iklim yardımında sınıfta kalan gelişmiş ülkelerin, yeri geldiğinde bütçelerinden milyarlarca doları öbür ülkelerin savaş ve yıkım siyasetleri ismine rahatlıkla harcayabildiğini görüyoruz” biçiminde konuştu.
Finanse edilen bu yıkımların, etrafta kalıcı ve onarılması güç yeni tahribatlar meydana getirdiğinin altını çizen Emine Erdoğan, “İkinci Dünya Savaşı’nın tabiatta bıraktığı izlerin bir kısmı hala silinememişken, bugün bir ülke, New York’un yarısı büyüklüğündeki sivil bir yerleşim alanına 3 atom bombasına denk patlayıcı bırakabiliyor. BM Etraf Programı’nın raporu, Gazze’deki yıkımda ortaya çıkan atıkların temizlenmesinin onlarca yıl alacağını söylüyor. Varsayımı 39 milyon ton enkazdan bahsediyoruz, yarısının bile geri dönüştürülmesinin yaklaşık 45 yıl alacağı bir enkaz. Elimizdeki imkanlar, yıkımı artırmak yerine, tahrip edilmiş dünyamızı onarmak ve sonraki jenerasyonlar için daha yaşanabilir kılmak maksadıyla kullanılmalıdır” sözlerini kullandı.
DAHA ADİL VE DAHA YAŞANABİLİR BİR DÜNYA VURGUSU
Emine Erdoğan, çağdaş çağın sunduğu yeni teknolojilerin, daha fazla tüketime ve açgözlülüğe değil, sürdürülebilir bir geleceğe hizmet etmesi gerektiğini lisana getirerek, “Her şeye karşın, daha adil bir dünya mümkün. Daha adil bir dünya, ortak uğraşlarımızla mümkün. Bizler, bu hayalin ortaklarıyız” dedi.
Toplantıya, Sıfır Atık Danışma Kurulu Üyeleri;BM Avrupa, Orta Asya ve Amerika’dan Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı Miroslav Jenca, BM-Habitat İcra Yöneticisi Anaclaudia Rossbach, Surinam Devlet Lideri’nin eşi Melissa Santokhi-Seenacherry, Sierra Leone Devlet Lideri’nin eşi Fatima Maada Bio, José Manuel Moller, Prof. Dr. Muhammad Yunus, Carlos Silva Filho, Laura Reyes, Lara Van Druten, Prof. Dr. Saleem Ali, Hakima El Haite, Gino Van Begin, Vijay Jagannathan, Türkiye Ceumhuriyeti Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı ve Sıfır Atık Vakfı Başkanı Samed Ağırbaş katıldı. Emine Erdoğan’ın açılış konuşmasının akabinde, toplantının gündemini moderatör Anaclaudia Rossbach iştirakçilere aktardı.
Toplantıda 2024 Yüksek Seviyeli Etkinliklerde Savunuculuk ve Stratejik İştirak, İleriye Bakış: 2025-2026 Çalışma Planının Geliştirilmesi ve 2025-2026 Taslak Çalışma Planı bahisleri ele alındı.
Sunum yapan iştirakçiler Emine Erdoğan’a misafirperverliği ve Sıfır Atık Projesi’ne olan adanmışlığı için teşekkür etti.
Hakima El Haite, sıfır atık uygulamalarının Afrika ülkelerinde de uygulanabilmesi için Emine Erdoğan’dan dayanak talebinde bulunurken, Carlos Silva Filho çalışmaları için Sıfır Atık Vakfını tebrik etti.
Prof. Dr. Saleem Ali, gençler ortasında sıfır atığın yaygınlaştırılabilmesi için adım atılması ve bu kapsamda çevresel okur yazarlık dersi verilmesi gerektiğini belirtirken, Türkiye’nin bu mevzuda öncülük etmesi temennisinde bulundu. Emine Erdoğan’ın kapanış konuşmasıyla sona eren toplantının akabinde şura aile fotoğrafı çektirdi.